Initiatives News L'info au service du développement
Related Articles
Lawake Aamadu Bah, mbir dikkantooɗo Kaɓɓondiral BBY, yeewtidii hannde 22/3/2024 e jaayndiyanke 2Stv Hammee Aamadu Lih. Ɗaɓɓiri ndeen yeewtere ko Africa 24, kono kadi yoga e teleeji goɗɗi Senegaal tawtinaama heen. Hay so tawii ko won ɗemɗe lawenoo, ngam kaalee e ndeen yeewtere, gardiiɗo 2Stv Alhajji Njaay dariima heen ñaagii haa Pulaar waɗtaa heen.
Yeewtere ndee duumiima fotde H8 56l, jaayndiyanke oo fof e anndude ɗiin hojomaaji ko ceɗta, alaa no wayi, o etiima waartude naamne yummaaje, baawɗe naworde heen naamne tokoose coomodiiɗe heen. Kono Jaayndiyanke oo, udditiri e ɗeen naamne ko ɗaɓɓirde lawake Aamadu Bah holno fiɓtirta kaa gagga piɓiika, ka yoga e ɓiɓɓe Senegaal coccortoo wiyde ko o Ginenaajo. Jaayndiyanke oo ine faami, ko neɗɗo anndi neɗɗo koo fof, neɗɗo oo ɓuri anndude hoore mum, ndeen noon ngal naamnal ko lawake oo waawi laɓɓitinande ɓesngu Senegaal. Hammee haaɗaani ɗoon tan, o yahii nih haa o aaltoyii ko heewɓe njeewtirta, so hooreejo Makki Sal deestaade e kampaañ oo.
Aamadu Bah, rewtiima ɗo o rewatnoo ñande kala, o teeŋtinii o jeyaa ko e nder falnde Podoor wuro wiyeteengo Lobbudu Duye yumma oo dawi ko to Njaayeen Penndaawo. Dewrewe nguurndam makko kala, o waɗi ɗum ko Dakaar laamorgo Senegaal, hono no o hollitiri e ndeen yeewtere. Ko wayi no jaŋde makko lesre, hakkundeere haa e duɗe dowrowe. E biyol lawake oo, yoga e konnguɗi teskinaani ko haala politik. Ɗum nih so jaalɗiino, goodaangal mum teeŋtii ruttorde ndee foti wonde ko mbele omo jogii kaayitaaji Senegaal. Aamadu, nawtii hoore mum to Ceerno Suleymaani Baal, to bannge yumma oo, ko o gooto e taaniraaɓe oon kelnooɗo muudo horma, daɗɗunooɗo batu ngam fiilde almaami gadano nder Fuuta, hitaande 1776.
Ine gasa jeebobingol jeyegol Aamadu Bah nder Senegaal, ko deestagol makko jeydaaɓe ngenndi ndii, no jaayndiyanke oo miijorii, kono ɗuum ne yeddinaani. Kono kadi, oo ɗoo lawake ine waawnoo wonde ɓiɗɗo Pullo, mawnuɗo e Dakaar, mo nanaani ɗemngal mum. Mbaawka makko ɗemngal makko neeniwal Pulaar, ko taaniiko mo nanaani Wolof rewdaa ɗoon. Ndeke, pele gadane dewrewe Aamadu Bah, no taaniiko nehirnoo mo nder Dakaar ɗo ɗemngal gootal hoonii, laatii njartudi, ine higgila ɗemɗe ngenndiije goɗɗe ine yerondiroo e pele miñum hooreejo jaltuɗo oo,Aliw Sal mo taanum haɗatnoo yarde ndiyam so haalaani Pulaar.
Ine gasa waasde mo heewde koyɗe Fuuta, baɗtina kiisgol makko nder jatti makko. O ɓeydiima tiiɗtinde jotondiral makko e hooreejo Makki Sal.
E oo kampaañ suɓngooji, udditanii lawake Aamadu Bah, heɗɗaawo wonnoongo hakkunde makko e Fuuta, ɓayde kay o hollitii ko heddii heen koo, o wayrataa Fuuta.
Jaayndiyanke Hammee Lih, ŋaañaniima dartiyankooɓe ɗemɗe Afrik ɗo feɗɗatnoo e ɓalli mumen. Ɗaminaare ittande ɗemɗe Afrik geɗal so o laamiima teeŋti e ɗemngal kaaleteengal fotde 18 leydi nder doŋre Afrik? Hay so jaayndiyanke oo feŋaani maa innaani ngaal ɗemngal, riiworii gertogal haalorii heen ngoƴa leñol ngol. Aamadu Bah noon, artaani e ngal naamnal no fotiri nih, ine gasa feññinde heen miijo mum laaɓtungodarnde makko, wooda no jaggiraa bonnana mo walla tawo ko jejji. Ko waawi heen wonde fof, o ɗaccii konngol teskinngol: « Nde min ngoni sukaaɓe, so a haalii Pulaar, yimɓe njalat…. Leƴƴi ɗii fof poti ko walleede no ɗemɗe mumen ƴellitorii.. ».
O teeŋtinii kala ko neɗɗo ine waɗa, adotoo miijaade ko e ɗemngal mum neeniwal. Leƴƴi ɗii ine poti walleede. Kono o feccaani sikke e sakket haala makko, so o fiilaama laamu, ma o daro heen.
Jaayre Pinal-JP
